Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )
Saunouso(-dóu-Japoun)
Reynoutria japonica
Polygonaceae
Noms en français : Renouée du Japon, Renouée à feuilles pointues.
Descripcioun :Grando erbo à port d'aubret que trachis sus li limas de flume e de ribiero (Rose, Durènço). Se recounèis à si gròssi fueio (5 à 20 cm) à baso plato (fotò) e si flour blanco. Es uno planto quàsi sènso péu. Nous vèn d'Asìo dóu levant .
Usanço :Es uno planto que s'ameritarié d'èstre couneigudo. Li racino soun manjado au Japoun après maceracioun dins l'aigo pièi couissoun. Li tijo podon èstre pelado pièi utilisado coume li pecou de rebarbo e farcido, pièi passado au four. Li jòuini brout, cubert pèr resta blanc soun peréu manja cue o crus. En Roumanìo adoubon li "sarmale" emé li fueio dóu biais di fueio de vigno. Li cambo, boutisso, podon servi pèr faire d'instrument de musico.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2,5(3) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Reynoutria
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Reynoutria japonica Houtt., 1777
(= Fallopia japonica (Houtt.) Ronse Decr., 1988 )